Wierzby - najciekawsze gatunki i ich zastosowanie w ogrodzie
Wierzby zadziwiają różnorodnością. Wykorzystuje się w ogrodach i parkach jako drzewa i krzewy ozdobne, ale oprócz walorów dekoracyjnych mają także inne ciekawe zastosowania: między innymi są materiałem energetycznym. Poznaj bliżej wierzby.
W naszej strefie klimatycznej wierzby rosły już 12 tys. lat p.n.e. Ze względu na łatwość rozmnażania, zarówno wegetatywnego (z sadzonek pędowych), jak i generatywnego (przez nasiona), w wierzeniach pogańskich wierzba była symbolem płodności. W religii chrześcijańskiej wierzba także znalazła dla siebie godne miejsce: do dziś dnia w Wielkanoc najpopularniejsze palemki wykonane są z gałązek wierzbowych obsypanych dużymi baziami.
Wierzby - występowanie i opis
Znanych jest około 350 gatunków wierzb, z czego w Polsce występuje 28. W naturze wierzby rosną na półkuli północnej, nielicznie występują w Ameryce Południowej. Wiele gatunków odpornych jest na trudne warunki klimatyczne panujące na dalekiej północy i w wysokich górach. Są to przeważnie niskie, płożące się krzewinki. Nie są długowieczne, ale za to odznaczają się wielką łatwością regeneracji. Gatunki wierzb łatwo krzyżują się ze sobą, tworząc liczne mieszańce, często trudne do rozpoznania.
Wierzby to drzewa, krzewy bądź krzewinki. Są to rośliny o liściach opadających na zimę, rzadko zimozielonych. Liście w zależności od gatunku mają kształt lancetowaty, eliptyczny, do prawie okrągłego. Wierzby są dwupienne: na jednym osobniku występują kwiaty męskie, a na innym żeńskie. Ozdobne są tylko kwiatostany męskie - wielkie kotki (bazie) ukazują się przed liśćmi.
Wierzby to cenne rośliny miododajne, zwłaszcza gatunki wcześnie kwitnące. Wszystkie wierzby są światłolubne. Ze względu na różnorodność gatunkową i różne pochodzenie, mają różne wymagania glebowe: od suchych gleb piaszczystych do urodzajnych, ale zawsze wilgotnych siedlisk.
Wierzba – właściwości lecznicze i zastosowanie produktów z wierzby >>>
Gatunki wierzb
Najbardziej znana jest wierzba płacząca (Salix x sepulcralis) 'Chrysocoma', która charakteryzuje się pięknym pokrojem o malowniczo zwisających gałęziach. Ze względu na duże rozmiary nadaje się jednak wyłącznie do dużych ogrodów i parków. Najładniej prezentuje się na dużych trawnikach albo nad stawem.
Innym gatunkiem jest wierzba biała (Salix alba) o wzniosłej koronie i mocnym pniu, która dorasta do 25 m wysokości. Ma wiele dekoracyjnych odmian
Wierzby do małych ogrodów
- Wierzba argentyńska (Salix sepulcralis) - niskie drzewo lub wysoki krzew o korze żółtej lub pomarańczowej. Gałęzie poskręcane, liście lancetowate, poskręcane. Rośnie szybko, przyrastając do 60 cm rocznie. Warto ją mieć w ogrodzie ze względu na oryginalny pokrój. Rośnie na każdej wilgotnej glebie. Nadaje się do uprawy w pojemnikach ustawianych na tarasach i balkonach.
- Wierzba całolistna (Salix integra) ‘Hakuro-nishiki’ - krzew lub niskie drzewo z przewieszającymi gałązkami. Występuje w formie kulistej. Liście trójkolorowe (biało-różowo-zielone) z daleka przypominają kwiaty. Wymaga intensywnego cięcia. Przy silnym cięciu zachowuje kulisty kształt korony i trójbarwne liście.
- Wierzba szwajcarska (Salix helvetica) - zwarty, wolno rosnący krzew z krótkimi, jasnymi gałązkami. Liście gęsto rozmieszczone, zielono-szare. Osiąga wysokość i szerokość 1m. Tworzy zgrabną kulistą koroną.
Autor: www.thinkstockphotos.com
Wierzba płacząca
Wierzby - zastosowanie
Wierzby wykorzystuje się w ogrodach i parkach jako drzewa i krzewy ozdobne, ale oprócz walorów dekoracyjnych mają także inne ciekawe zastosowania. Liczne wierzby krzaczaste: wierzba wawrzynkowa (Salix daphnoides) czy wierzba ostrolistna (Salix acutifolia) wykorzystywane są w zadrzewieniach ochronnych przy zabezpieczaniu wydm, nasypów, grobli, skarp.
Wierzba purpurowa (Salix purpurea) czy wierzba wiciowa (Salix viminalis) są podstawą w wikliniarstwie, są to tak zwane wierzby koszykarskie. Od kilkunastu lat wierzba jest doceniana jako materiał energetyczny, zwłaszcza wierzba wiciowa. Wierzby wykorzystuje się jako biologiczne oczyszczalnie ścieków i wody gdyż pochłaniają metale ciężkie: ołów i kadm. W przemyśle zielarskim z kory wierzby pozyskuje się kwas salicylowy i taninę, które mają właściwości przeciwgorączkowe i napotne. W celach dekoracyjnych uprawia się wiele gatunków i mieszańców odznaczających się barwna korą, dużymi, srebrzystymi baziami, ciekawym ulistnieniem bądź efektownym pokrojem.
Dekoracyjne wierzby wykorzystywane w bukieciarstwie
- Wierzba purpurowa (Salix purpurea) o pędach pokrytych niebieskawo-białym nalotem
- Wierzba wawrzynkowa (Salix daphnoides) o pędach czerwonych, połyskujących
- Wierzba babilońska (Salix babylonica) ‘Tortuosa’ o pędach poskręcanych
- Wierzba sachalińska (Salix udensis) o pędach taśmowato spłaszczonych, skręconych na wierzchołkach, niesymetrycznie rozgałęzionych, czerwonawych
- Wierzba całolistna (Salix integra) ‘Hakuro-nishiki’ – jej młode liście na wierzchołkach pędów są biało-różowe, później stają się pstre
- Wierzba płożąca odm. srebrzysta (Salix repens var. nitida) o liściach obustronnie srebrzystych od gęsto ułożonych włosków
- Wierzba żyłkowana (Salix reticulata) o liściach na górnej stronie liście pomarszczonych
- Wierzba iwa (Salix caprea) ‘Mas’ o bardzo licznych baziach
- Wierzba smukłoszyjkowa (Salix gracilistyla) ‘Melanostachys’ o baziach bardzo ciemnych pokrytych ciemnymi łuskami – rozkwitając pokazują czerwonawe pręciki, przekwitając stają się żółte
- Wierzba mupińska (Salix moupinensis) o baziach do 10 cm długości, wyprostowanych
Autor: GettyImages
Ogłowione wierzby
Wierzba biała (Salix alba) lub wierzba krucha (Salix fragilis) są charakterystyczne dla polskiego krajobrazu, szczególnie wsi mazowieckiej. Można je spotkać przy drogach, wzdłuż rowów, na łąkach. Drzewa te tradycyjnie od wieków na wiosnę są drastycznie ogławiane. Jest to nic innego jak okaleczanie drzew, które częściej są atakowane przez drobnoustroje, szybko rozkładające miękkie drewno. Ogławiane drzewa o wiele krócej żyją.
Autor: GettyImages
