Kiedy najlepiej zamówić projekt ogrodu i co powinien on zawierać?

Rozpoczynamy budowę domu. W przyszłości zamierzamy urządzić ogród. Ponieważ zupełnie się na tym nie znamy, postanowiliśmy zwrócić się o poradę do projektanta. Podpowiadamy kiedy najlepiej zamówić projekt ogrodu i co powinien on zawierać?

Projekt ogrodu warto zamówić już wtedy, gdy powstaje projekt domu lub gdy zaczynamy jego budowę. Niestety, o urządzeniu ogrodu zwykle myślimy w najtrudniejszej finansowo fazie budowy – kiedy budynek już stoi, jest częściowo wykończony i możemy się wprowadzić, ale do całkowitego jego wykończenia jest jeszcze długa droga. Wiemy, ile pieniędzy pochłonęły dotychczasowe działania i ile ich jeszcze potrzeba do zakończenia wszystkich prac. W tym czasie zwykle najskrupulatniej liczymy pieniądze i szukamy oszczędności. Trudno się wtedy zdecydować na wydanie pieniędzy na projekt ogrodu. Często więc podejmujemy decyzję o rozwiązaniu tymczasowym, czyli urządzeniu działki bez projektu. Po latach może się okazać, że są konieczne poprawki, a to znaczy, że tracimy nie tylko pieniądze na modernizację, ale też cenny czas potrzebny na wzrost roślin (szczególnie wolno rosnących drzew). Bywa też, że sadzimy drzewa w przypadkowym miejscu. Gdy urosną, utrudniają zagospodarowanie ogrodu, na przykład budowę oczka wodnego lub miejsca do grillowania. Jest to szczególnie istotne na małych działkach.

Urządzanie ogrodu: sprytne sposoby na to, by ogród wyglądał od razu na starszy >>>

Dlaczego warto zamówić projekt ogrodu na etapie budowy domu?

Pieniądze wydane na projekt ogrodu w początkowej fazie budowy mogą się nam wielokrotnie zwrócić, bo unikniemy niepotrzebnych działań i zapobiegniemy późniejszym poprawkom, czyli dodatkowym kosztom.

• Ziemia. Projekt ogrodu gotowy już na początku budowy pozwala oszacować ilość potrzebnej ziemi, którą można sukcesywnie kupować, korzystając z nadarzających się okazji. Można też tak zaprojektować ogród, by wykorzystać ziemię z wykopów pod fundamenty, co zaoszczędzi kosztów związanych z jej wywózką.

• Rośliny. Na podstawie projektu możemy posadzić rośliny we właściwym miejscu już w czasie budowy albo jeszcze przed jej rozpoczęciem (jeśli nie kolidują z budową). Dotyczy to zwłaszcza drzew i niektórych krzewów, które rosną wolno, a często tylko duże dają komfort wypoczynku w cieniu lub odosobnieniu od nieatrakcyjnego otoczenia. Sadząc rośliny zgodnie z planem, zapobiegamy konieczności ich późniejszego przesadzania czy usuwania, jeżeli zostały posadzone zbyt gęsto.

• Elementy architektoniczne. Na etapie budowy najlepiej ustalić kształt tarasu, schodów, podjazdu i wejść do domu, wygląd ogrodzenia oraz rodzaj zastosowanych materiałów wykończeniowych. Gdy dom jest już ukończony, rodzaj i kolor materiałów użytych na taras, schody i ogrodzenie ogranicza wybór i kolorystykę materiałów do budowy elementów małej architektury, a także kolorystykę roślin.

• Instalacje. Przed rozpoczęciem prac w ogrodzie należy zaprojektować ujęcie wody do podłączenia nawadniania  i rozprowadzenie kabli do oświetlenia ogrodu. Często pochopnie wybudowany podjazd uniemożliwia doprowadzenie kabli do oświetlenia lub rur nawadniających. Wówczas trzeba go rozbierać lub przeprowadzać instalacje okrężną drogą, co oznacza dodatkowy koszt. Zdarza się, że źle zaplanowana instalacja elektryczna powoduje, iż wszystkie lampy muszą być uruchamiane jednym włącznikiem (uniemożliwia to tworzenie oświetleniem nastroju w ogrodzie i jest nieekonomiczne). Częstym błędem jest także wyprowadzenie wody na zewnątrz budynku rurą o zbyt małym przekroju, co bez kosztownej przeróbki uniemożliwia sprawne działanie automatycznego nawadniania.

Pomysły na tani ogród, czyli jak urządzić ogród małym kosztem >>>

Zobacz galerię 15 zdjęć

Autor: GettyImages

Projekt realizacyjny opisuje szczegółowo wszystkie elementy zagospodarowania działki oraz dobór i ilość roślin

Co powinien zawierać projekt ogrodu?

Zawartość projektu zależy nie tylko od umiejętności firmy projektowej, ale też od stanu działki. Jeśli są już nawierzchnie, podjazdy, wymurowany jest grill z altaną, to na wygląd i funkcjonalność ogrodu można wpłynąć wyłącznie umiejętnym tworzeniem grup z roślin, dobraniem odpowiedniej kolorystyki liści i kwiatów, upiększeniem działki detalem wodnym czy rzeźbą. Ale nawet w takich warunkach doświadczony projektant może interesująco zaaranżować i przekształcić przestrzeń poprzez tworzenie nowych planów, osi widokowych, roślinnych wysp lub zakątków wypoczynkowych.

Inaczej jest w przypadku­ działki pustej, gdzie jest do zaprojektowania cały ogród od podstaw – łącznie z usytuowaniem domu, śmietnika, domku gospodarczego, układu komunikacji (czyli podjazdu, ścieżek, parkingu) i rodzaju ogrodzenia, które jest bardzo ważnym, a często niedocenianym elementem kompozycji. Na tym etapie łatwo jest zaplanować rzeźbę­ terenu, odpowiednią lokalizację małej architektury, ukryć niekorzystne sąsiedztwo lub wyeksponować najatrakcyjniejsze widoki, „pobierając” przestrzeń z zewnątrz. Dobór roślin w takim przypadku jest już jedynie ładnym dopełnieniem dobrej i funkcjonalnej koncepcji.

Dokumentacja projektowa­ zawsze musi się składać z rzutu ogrodu wykonanego w odpowiedniej skali, ze szczegółowym opisem. Poprzedzają to rysunki koncepcyjne z ogólnym pomysłem na zagospodarowanie działki. Sposób przedstawienia koncepcji jest sprawą umowną – mogą to być szkice, trójwymiarowy model ogrodu czy realistyczne wizualizacje komputerowe. Jeśli zakres opracowania jest szeroki, to zwykle pojawiają­ się szczegółowe projekty altany, grilla czy układu wodnego. Zamawiając projekt ogrodu, warto jasno określić jego za-wartość, na przykład: trzy wstępne koncepcje do wyboru, przestrzenny model, trzy wizualizacje wybranych fragmentów ogrodu, dobór roślin. Na cenę projektu ma też wpływ to, czy potrzebna będzie inwentaryzacja istniejącej roślinności.

Projekt ogrodu to nie tylko zestawienie roślin, ale też kompleksowe, funkcjonalne zagospodarowanie przestrzeni. Wielu rzeczy na pewnym etapie urządzania działki już się nie da zrobić lub ich wykonanie jest bardzo kosztowne, dlatego należy przewidzieć je wcześniej. Gdy szacowany koszt urządzenia ogrodu przekracza tymczasowo nasze możliwości finansowe, warto pomyśleć o wykonaniu go w kilku etapach. To lepsze rozwiązanie niż zagospodarowywanie działki bez koncepcji, z myślą, że za kilka lat w przypływie gotówki przeprowadzimy modernizację. Dobry projekt przewiduje rozwój potrzeb właściciela ogrodu, na przykład określa miejsce na plac zabaw dla dzieci, który będzie potrzebny dopiero za kilka lat, lub przeciwnie – zawiera propozycje zagospodarowania miejsca po jego rozebraniu.

W projekcie ogrodu oprócz układu i doboru roślin są informacje dotyczące sposobu ukształtowanie terenu, przebiegu komunikacji, wyboru nawierzchni, lokalizacji i wyglądu elementów małej architektury (altana, tarasy, staw, grill, murki oporowe), placu zabaw, lokalizacji kompostownika albo miejsca dla psa. Projekt może określać wygląd ogrodzenia lub śmietnika, system oświetlenia i automatycznego nawadniania, zawiera też projekty techniczne elementów małej architektury (przykładowo murowanego grilla).

Uwaga! Zamawiając projekt ogrodu, lepiej umówić się na jego opracowanie z wyłączeniem projektów technicznych małej architektury, która nie zawsze pojawia się w początkowym etapie zakładania ogrodu lub zostaje zastąpiona elementami gotowymi (na przykład pergolami). Szczegółowe projekty tych elementów można zamawiać później, w zależności od posiadanych środków finansowych.

Od projektu ogrodu do jego realizacji

Wykonanie projektu ogrodu poprzedza zebranie informacji (rozmowa z właścicielami, wizja lokalna). Na tej podstawie architekt przedstawia co najmniej dwie koncepcje zagospodarowania działki. W trakcie kolejnych spotkań dopracowywane są pomysły i powstaje szczegółowy projekt realizacyjny.