Jak zaprojektować ogród przydomowy, by przynosił Ci radość po 5, 10, 15, a nawet 30 latach?
Projekt ogrodu tworzy się z myślą o tym, że ogród będzie służył domownikom co najmniej przez kilka lat. Ale jak zaprojektować ogród przydomowy tak, by przyciągał swoim urokiem nie tylko 5 czy 10 lat po założeniu, lecz także 15, a nawet 30 lat później?
Ogród przydomowy pierwsze 5 lat po założeniu
To okres, w którym należy wykazać się rozwagą i cierpliwością w pielęgnacji przydomowego ogrodu. Często, zwłaszcza zaraz po założeniu ogrodu, jesteśmy rozczarowani. Krzewy i drzewa są jeszcze małe, nie osłaniają przed niechcianymi spojrzeniami, nie dają dużo cienia.
W początkowym okresie istnienia ogrodu warto postawić na byliny i rośliny jednoroczne. Astry nowoangielskie, dzielżany, ostróżki, rudbekie, słoneczniczki, a także niektóre trawy ozdobne z powodzeniem zastąpią krzewy – osiągają nawet 2 m wysokości. Użyteczne są też jednoroczne kosmosy, słoneczniki oraz niektóre odmiany dalii i pacioreczników.
Możemy także wykorzystać pnącza jednoroczne (kobea, fasola ozdobna, powój, fasolnik) oraz wieloletnie (powojniki, miliny, róże pnące), które w pierwszym-drugim roku po posadzeniu osiągają znaczne rozmiary. Wprawdzie zamierają na zimę, ale latem dają wrażenie obfitości. W ten sposób już na początku powstaje ogród pełen kwiatów, kipiący barwami od wiosny do jesieni.
Przez pierwsze 5 lat istnienia ogród przydomowy wymaga starannej pielęgnacji – zasilania podłoża, podlewania, a przed zimą okrywania młodych drzew i krzewów. Uciążliwym zabiegiem jest pielenie. Zanim rośliny ozdobne się rozrosną, ziemię w ogrodzie łatwo zasiedlają chwasty. Ich występowanie ograniczy ściółka z kory grubości 5 cm rozłożona między roślinami ozdobnymi.
Trzeba też pamiętać o systematycznym cięciu żywopłotów. Zaniedbania w pierwszych latach ich wzrostu spowodują, że nie zagęszczą się od nasady. Pielęgnacji wymaga też trawnik. Musi być regularnie podlewany i zasilany nawozami.
Ogród przydomowy po 5-10 latach
Po 5-10 latach przydomowy ogród zaczyna przypominać kompozycję z marzeń. Drzewa i krzewy są już na tyle wyrośnięte, że uwydatniają się ich pokrój oraz inne cechy charakterystyczne dla gatunku czy odmiany. Pod koniec tego okresu tworzą wysokie grupy bujnej zieleni i zaczynają dominować w przestrzeni ogrodowej nad bylinami oraz roślinami jedno- i dwuletnimi.
Żywopłoty, jeśli były odpowiednio strzyżone, są gęste, a przy tym często osiągnęły planowany kształt i wysokość. Stają się dobrym tłem dla innych roślin. Można powiedzieć, że ogród 10-letni osiągnął zaplanowaną formę.
By utrzymać go w dobrej kondycji, konieczne jest coroczne zasilanie roślin kompostem lub nawozami wieloskładnikowymi. Dzięki temu będą bujnie rosły i obficie kwitły. Poza systematycznym przycinaniem żywopłotów czy formowanych w bryły krzewów konieczne stanie się cięcie odmładzające krzewów oraz usuwanie suszu.
Co kilka lat trzeba przesadzać niektóre byliny, choć są też takie, które w tym samym miejscu mogą rosnąć nawet 20 lat (funkie, liliowce czy piwonie). Trawnik poza nawożeniem i podlewaniem należy wiosną poddać wertykulacji (usunąć warstwę nieprzepuszczalną dla powietrza, wody i nawozów), a jeżeli jest taka konieczność – także aeracji, czyli napowietrzaniu.
Jak przygotować szkic koncepcyjny ogrodu?
- Należy nanieść na szkic działki już istniejące lub przewidziane w projekcie zagospodarowania terenu (składanym we wniosku o pozwolenie na budowę) rozmieszczenie podziemnych instalacji, tras dojścia i dojazdu od bramy do budynku, lokalizację śmietnika;
- znaleźć najlepsze miejsce do wypoczynku (taras przy domu, kameralne miejsce w głębi ogrodu);
- rozmieścić małą architekturę (altanę, murek, schody, ławki, oczko wodne);
- usytuować (jeśli to potrzebne) plac zabaw dla dzieci – nieco na uboczu, ale dobrze widoczny z okien;
- wyznaczyć miejsca sadzenia roślin, pamiętając o tym, że z roku na rok będą coraz większe, a każdy gatunek i odmiana ma charakterystyczną dla siebie siłę wzrostu – warto zaznaczać na szkicu docelowe rozmiary drzew i krzewów. Projektując nasadzenia, koniecznie trzeba rozważyć, ile czasu będziemy mogli w przyszłości poświęcić na pielęgnację ogrodu.
Przydomowy ogród piętnastoletni
Taki ogród przydomowy cieszy dorodną zielenią i jest w pełni dojrzały. Pojawiają się jednak kłopoty. Jeśli drzewa i krzewy są posadzone za gęsto, będą sobie przeszkadzać. Te, które rosną szybko, odbiorą słońce niższym, trzeba więc będzie niektóre rośliny usunąć. Rozłożyste korony ocienią podłoże, co sprawi, że zmienią się warunki dla rosnących pod nimi niskich krzewów i bylin – będziemy musieli je wymienić na gatunki roślin cieniolubnych.
Kłopoty mogą również sprawiać iglaki sadzone w wielogatunkowych grupach – niektóre odmiany przez pierwsze lata rosną wolno, a później nagle ich rozwój przyspiesza i zaczynają zagłuszać inne.
Jeżeli drzewa i krzewy rozrosły się i zajmują zbyt wiele miejsca, najmniej wartościowe należy wyciąć. Inne możemy przesadzić z bryłą korzeniową, ale to wymaga odcięcia korzeni wokół rośliny, uformowania i zabezpieczenia bryły korzeniowej. Wycinanie i przenoszenie drzew czy krzewów to moment powtórnego kształtowania przestrzeni ogrodowej. Możemy teraz wyeksponować pokrój najpiękniejszych egzemplarzy, odsłonić zbyt ocienione fragmenty terenu czy pozbyć się tych roślin, które nie spełniły naszych oczekiwań.
Tak jak w poprzednich latach rośliny nawozimy, przesadzamy byliny, formujemy żywopłoty i dbamy o trawnik.
Przydomowy ogród po trzydziestce
Ogród jest już wspaniały, ale pod warunkiem że nasadzenia zostały starannie przemyślane i przez następne lata właściwie pielęgnowane. Przyszedł czas na korzystanie z dojrzałych kompozycji, bo drzewa i krzewy tworzą zaciszne ogrodowe wnętrza. Jeśli jednak rośliny zostały posadzone zbyt blisko siebie, tworzą gąszcz zabierający znaczną część działki, która z każdym rokiem staje się coraz bardziej zacieniona.
Największy problem stanowią zbyt duże drzewa dominujące nad przestrzenią ogrodu, konkurujące z innymi roślinami. Posadzone w złym miejscu mogą uszkadzać instalacje, fundamenty i pokrycie dachu. Zanim jednak podejmiemy decyzję o ich wycięciu, pamiętajmy, że to nasza fabryka tlenu i gwarancja zdrowego mikroklimatu.
