Kompozycje z kamieni w ogrodzie
Ogród to nasz prywatny zminiaturyzowany kawałek przyrody. Jeżeli dążymy do stworzenia w nim namiastki naturalnego krajobrazu, z pewnością znajdziemy miejsce na kompozycje z kamieni.
Autor: Konrad Kalbarczyk
Kamień to fragment skały, część gór, które są opoką i czymś trwałym. Jest tajemniczy i przyciąga uwagę. Doskonale komponuje się z innymi materiałami używanymi do kształtowania przestrzeni wokół domu, ale przede wszystkim podkreśla piękno roślin. Kamienie w ogrodzie można wykorzystać w rozmaity sposób – pojęcie ogrodu skalnego nie wiąże się już nierozerwalnie z obsadzonym płożącymi roślinami kopcem ułożonym z kamieni polnych. Czasami wystarczy kilka skalnych odłamków albo nawet jeden kamień, żeby stworzyć wyrafinowaną kompozycję. Szukając rozmaitych rozwiązań, warto czerpać wzorce z natury.
Ogród skalny powinien naśladować naturę, dlatego do jego wykonania najlepiej wybierać kamienie o podobnym pochodzeniu. Nagromadzenie zbyt dużej ilości skał różniących się barwą, fakturą i kształtem (na przykład obłe kamienie polodowcowe, czyli polne, i nieregularne, kanciaste odłamki skał z kamieniołomów) może sprawiać wrażenie chaosu.
Do tworzenia kompozycji nadają się kamienie polodowcowe i fragmenty skał wydobywanych w kamieniołomach (piaskowce, wapienie i granity). Lepiej natomiast nie stosować kamieni rzecznych, które ze względu na bardzo regularny kształt trudno jest wkomponować w przestrzeń działki, poza tym ich pozyskiwanie z dna rzek jest nieekologiczne.
Skalniak na stoku
Tworzy dominujący element ogrodu, dlatego jego kompozycja i wielkość powinny być starannie przemyślane i dopasowane do pozostałych elementów aranżacji działki. W ten sposób można zagospodarować nie tylko naturalny stok, ale też na przykład skarpę wokół tarasu. Budowę sztucznego wzniesienia, na którym powstanie ogród skalny, rozpoczynamy od wyznaczenia jego zarysu i zdjęcia w tym miejscu warstwy ziemi urodzajnej. Wzniesienie możemy uformować z gruzu, tłucznia kamiennego, żwiru i jałowej ziemi pozostałej z wykopów (tak zwanego podglebia). Jego zboczom nadajemy łagodny spadek, najlepiej nie większy niż 30°.
Na stoku (naturalnym lub uformowanym sztucznie) jako pierwsze u podstawy układamy największe kamienie. Mogą one być lekko nachylone w kierunku skarpy. Żeby były stabilne i sprawiały wrażenie wrośniętych w miejsce, zagłębiamy je w podłożu, obsypujemy 15–20 centymetrową warstwą urodzajnej ziemi, w której będą rosły rośliny, i dokładnie polewamy wodą. Następnie rozmieszczamy mniejsze kamienie, uzupełniamy podłoże i ponownie podlewamy. Skalniak pozostawiamy na kilka tygodni, aby całość osiadła (jeżeli pojawiają się chwasty, trzeba je usuwać). Dopiero po upływie tego czasu można sadzić rośliny. Najlepiej robić to wiosną albo na przełomie sierpnia i września, zależnie od pory, w jakiej został zbudowany ogród skalny.
Gleba na skalniak
W ogrodach skalnych zakładanych na skarpach należy stworzyć warunki przypominające te panujące w rejonach górskich. Gleba powinna być przepuszczalna i niezbyt żyzna. Jeżeli sadzimy rośliny pochodzące z wysokich rejonów górskich (takie jak goryczki, lnica alpejska, pierwiosnek Tyszczak, szarotka), 50-70% podłoża powinny stanowić piasek i tłuczeń kamienny różnych frakcji, a resztę – żyzna ziemia. Jeśli sadzimy rośliny pochodzące z niższych rejonów, należy przygotować podłoże zasobne w próchnicę i składniki pokarmowe: dobrze, jeśli składa się w 70-80% z żyznej ziemi, a w pozostałych z piasku gruboziarnistego lub drobnego żwiru. Większość roślin przeznaczonych do ogrodu skalnego w naturalnych warunkach porasta wapienne zbocza. Dlatego preferują one podłoże o odczynie obojętnym lub zasadowym (pH 7-8). Do gleby dla takich roślin należy dodać zmielonego dolomitu lub kredy. Choć rośliny górskie zwykle dobrze znoszą palące słońce, często są wrażliwe na suszę (w górach opady deszczu są intensywniejsze niż na niżu). Dlatego konieczne jest ich regularne podlewanie w czasie suszy. Najlepiej rozproszonym strumieniem, częściej, ale mniejszymi dawkami wody.
