Co to jest efekt AHA w sztuce ogrodowej. Ukryta granica ogrodu
Pojecie AHA oznacza ukrytą granicę ogrodu. Jest to zamaskowana w terenie krawędź ogrodu, która sprawia, że granica pomiędzy obszarem ogrodowym, a otaczającym krajobrazem zostaje zatarta.
Autor: Pracownia Sztuki Ogrodowej
Park w Nieborowie. Zamaskowana granica w postaci elementu wodnego
Zadaniem AHA jest utrudnić lub wręcz uniemożliwić przekroczenie granic terenu ogrodu, ale w ten sposób, by nie zasłaniać widoku. Sama nazwa jest wyrazem zdziwienia, prowokuje zaskoczonego zwiedzającego do okrzyku „aha!”. Rozwiązania typu aha pojawiły się w barokowych ogrodach francuskich XVII wieku. Początkowo miały stanowić ochronę przed wtargnięciem na teren ogrodu dzikiej zwierzyny, z czasem doszukano się w nim walorów estetycznych. Aha rozpowszechniło się w ogrodach i parkach krajobrazowych XVIII i XIX wieku.
Wytyczanie granic ogrodu w formie aha uzyskuje się między innymi przez wykopywanie suchego rowu . Ziemia pozyskana podczas przekopywania rowu, wyrzucana jest na brzeg ogrodu, dzięki czemu założenie ogrodowe wydaje się optycznie większe. Rów ten wytyczony jest płynną, kręta linią i ujęty stromymi skarpami terenowymi. Sztucznie kształtowane lecz wyglądające na naturalne skarpy, były często wzmacniane murem oporowym. Krawędzie skarpy i mur były pokrywane roślinnością trawiastą w celu wzmocnienia efektu maskowania. Aby ogród łączył się z krajobrazem poza aha w sposób jeszcze bardziej naturalny, niektóre fragmenty rowu są poprzerywane i zastąpione takimi elementami jak skały czy zbiorniki wodne. Również szerokość rowu jest różna na różnych odcinkach aha.
Pomimo wrażenia braku jakiejkolwiek granicy wokół przestrzeni ogrodowej, dzięki aha można zachować realną barierę uniemożliwiającą przekroczenie krawędzi ogrodu przez nieproszonych gości: ludzi lub zwierzęta.
Omawiany efekt jest rozwiązaniem biorącym udział w kształtowaniu perspektywy. W zależności od kompozycji pozwala na stwarzanie wrażenia zmiany wielkości, w zależności od rodzaju roślinności wykorzystanej do obsadzania terenu w pobliżu rowu. Roślinność mniejszych rozmiarów sprawia wrażenie dali, co powiększa optycznie ogród. Zastosowanie aha pozwala na optyczne powiązanie ogrodu z krajobrazem otaczającym. Odpowiednio skomponowany układ roślinności daje możliwość zapożyczenia krajobrazu otaczającego ogród. Dzięki otwarciom widokowym pomiędzy poszczególnymi grupami drzew i krzewów, można włączyć atrakcyjne elementy krajobrazu do ogrodu, a widoki które nie pasują do danego wnętrza ogrodowego – ukryć.
