Arbuz zwyczajny - jak go uprawiać w ogrodzie? Jakie odmiany arbuza są polecane?

2023-07-11 14:11

Arbuz zwyczajny, zwany też kawonem, to warzywo niskokaloryczne, które znakomicie gasi pragnienie i uzupełnia niedobór potasu w organizmie. Możesz uprawiać go samodzielnie w ogrodzie. Chcesz wiedzieć jak uprawiać arbuza w gruncie?

Spis treści

  1. Arbuz w ogrodzie
  2. Uprawa arbuzów w ogrodzie
  3. Polecane odmiany arbuza do uprawy w ogrodzie
  4. Dlaczego warto jeść arbuzy? Jakie ma właściwości?
  5. Wykorzystanie arbuzów w kuchni

Arbuz zwyczajny, prawidłowo zwany kawonem (łac. Citrullus lanatus), jest rośliną jednoroczną, należącą do rodziny dyniowatych (Cucurbitaceae). Arbuz to warzywo dyniowate o dużych wymaganiach cieplnych (minimalna temperatura wzrostu wynosi około 18 st. C, a optymalna – 22–28 st. C).

Arbuz w ogrodzie

Arbuz uprawiany w ogrodzie ma płożący pokrój, pędy dorastają do 2–3 m długości. Liście arbuza są sercowate, powcinane, osadzone na ogonkach. W węzłach liściowych tworzą się wąsy czepne. W kątach liści wyrastają niepozorne kwiaty – najpierw pojawiają się kwiaty męskie, a po kilku dniach żeńskie. Owocem arbuza jest dorodna jagoda ze słodkim miąższem barwy białej, różowej, pomarańczowej lub żółtej (w zależności od odmiany).

Uprawa arbuzów w ogrodzie

  • Stanowisko dla arbuzów. Arbuzy należy uprawiać na stanowiskach nasłonecznionych i zacisznych, koniecznie osłoniętych od północy, na glebach żyznych, nawiezionych obornikiem bądź kompostem, o pH od 5,5 do 6,0. Najlepiej uprawiać tę roślinę w szklarniach albo niskich tunelach.
  • Sadzenie arbuzów. Arbuz jest uprawiany wyłącznie z rozsady doniczkowanej, którą sadzi się do gruntu (po zahartowaniu) pod koniec maja lub na początku czerwca (gdy gleba już dobrze się nagrzeje). Rośliny sadzi się w rozstawie 80 x 100 cm.
  • Podłoże dla arbuzów. Arbuz dość głęboko korzeni się i dlatego jest odporny na okresowe susze. W okresie intensywnego wzrostu należy jednak zapewnić mu wysoką wilgotność podłoża, ale wierzchnia warstwa nie może zawierać dużo wody, co zwiększa niebezpieczeństwo porażenia chorobami grzybowymi. Dlatego arbuzy sadzi się na usypanych kopczykach albo wałach, które warto wyściółkować czarną folią, czarną włókniną albo przekompostowana korą.
  • Osłony po posadzeniu. Po posadzeniu dobrze okryć arbuzy na kilkanaście dni włókniną, aby zabezpieczyć je przed nocnymi chłodami. Osłony z arbuzów trzeba zdjąć, gdy rozpoczyna się kwitnienie.
  • Nawożenie arbuzów. W okresie wzrostu – od momentu kwitnienia – arbuzy nawozi się saletrą amonową, dwu- lub trzykrotnie, co 3 tygodnie.
  • Podlewanie arbuzów. Arbuzy należy podlewać umiarkowanie i niezbyt często, ale systematycznie, nie dopuszczając do przesuszenia gleby. Nie należy podlewać zimną wodą.
  • Przycinanie pędów arbuza. Większość odmian uprawnych arbuzów owocuje na końcach pędów, dlatego nie jest konieczne przycinanie roślin.
  • Zbiór arbuzów. Owoce arbuza zbiera się zazwyczaj od połowy sierpnia do połowy września.

Zobacz galerię zdjęć: Arbuz w przydomowym ogrodzie warzywnym

Polecane odmiany arbuza do uprawy w ogrodzie

Zanim jednak będziemy mogli delektować się przysmakami z arbuza, musimy go najpierw zdobyć. Zwykle arbuzy kupujemy - w warzywniaku lub markecie, nie próbując nawet ich uprawy w ogrodzie w przekonaniu, że nie poradzą sobie w naszym klimacie. I chociaż faktycznie odmiany arbuzów uprawiane w cieplejszych rejonach świata u nas będą sprawiać problemy, to już ich polskie odpowiedniki sprawdzą się całkiem dobrze i to nawet w uprawie gruntowej.

Do odmian arbuzów polecanych do uprawy w naszym kraju należą:

  • Janosik - skórka zielona, miąższ żółty,
  • Złoto Wolicy - skórka żółta, miąższ jasnoczerwony,
  • Bingo - skórka zielona, miąższ czerwony,
  • Rosario F1 - skórka zielona, miąższ różowy.
polecamy
Arbuz (kawon)

Autor: GettyImages

Dlaczego warto jeść arbuzy? Jakie ma właściwości?

Bo arbuzy są pyszne, słodkie i zdrowe, a ich schłodzony miąższ doskonale gasi pragnienie, dając orzeźwienie w gorące, letnie popołudnia. W swoim składzie oprócz mnóstwa wody zawierają też bogactwo minerałów (m.in. potas, magnez, wapń, fosfor, sód, żelazo) i witamin (głównie witaminy C i A), a także kwas foliowy, węglowodany, karotenoidy (np. likopen) i aminokwasy (m.in. cytrulina). Arbuzami nie wszyscy mogą się jednak zajadać bezkarnie, gdyż z powodu dużej zawartości węglowodanów nie jest on nieodpowiedni dla osób cierpiących na cukrzycę.

Wykorzystanie arbuzów w kuchni

Arbuz zawiera dużo cukrów, a także witaminy, kwasy organiczne i związki mineralne (potas, wapń, magnez, fosfor). Arbuz jest niskokaloryczny, znakomicie gasi pragnienie i uzupełnia niedobór potasu w organizmie. Smakowity i soczysty arbuz to idealny pomysł na zdrową, letnią przekąskę. Można z niego przyrządzić też wiele smacznych deserów, sałatek, sorbetów oraz orzeźwiających napojów.

  • Arbuz na surowo. Najprostszym sposobem na spożywanie arbuza jest jedzenie go na surowo, gdyż soczysty, czerwony lub żółty miąższ jest bardzo smaczny i aromatyczny.
  • Sałatka z arbuza. Innym pomysłem na arbuza może być przygotowanie z niego owocowej sałatki. Można przyrządzić ją z dodatkiem owoców egzotycznych (pomarańczami, bananami, kiwi, melonami) lub rodzimych (np. truskawkami, malinami, borówkami) z dodatkiem naturalnego jogurtu, miodu i soku z limonki. Atrakcyjność sałatki podniesie dodanie do niej arbuza w postaci małych kulek, które uzyskamy wyjmując miąższ z owocu specjalną łyżeczką. Sałatkę z arbuza możemy też przygotować w wersji wytrawnej, łącząc pokrojony w kostkę miąższ z fetą, zielonymi ogórkami, pomidorkami koktajlowymi i liśćmi mięty oraz dresingiem z soku z cytryny i odrobiny miodu.
  • Napój z arbuza. Z arbuza możemy też przygotować orzeźwiające napoje, obierając wcześniej owoc ze skóry i pozbawiając go pestek. Najprostszym sposobem na przygotowanie orzeźwiającego napoju będzie zmiksowanie miąższu arbuza z wodą mineralną i kilkoma kostkami lodu, ale można też przyrządzić z niego bardziej wyszukane koktajle takie jak np. smoothie z arbuza i truskawek z dodatkiem soku z limonki i kilku listków mięty lub smoothie z arbuza, bananów, soku jabłkowego i pomarańczowego z dodatkiem kilku kostek lodu czy koktajl z arbuza, malin i wody mineralnej. Jeśli takie napoje wydadzą nam się zbyt wytrawne lub mało słodkie, ale nie będziemy chcieli doprawiać ich cukrem, możemy dosłodzić je naturalnym słodzikiem ze stewii (lub kawałeczkiem zielonego liścia, jeśli uprawiamy tę roślinę), miodem bądź ksylitolem.
  • Sorbet z arbuza. Zmiksowany miąższ arbuza możemy też wykorzystać do przygotowania sorbetu, umieszczając go w pojemniku i wstawiając do zamrażalnika. Jeśli jednak chcemy uzyskać bardziej oryginalny smak deseru, miąższ arbuza przed umieszczeniem w zamrażalniku można zmiksować z syropem cukrowym (przygotowanym z cukru i wody) lub cukrem pudrem oraz odrobiną mięty i soku z limonki. Można też przyrządzić sorbet mieszany z arbuza i truskawek, arbuza i malin lub arbuza i banana.
  • Chłodnik z arbuza. Z owocu możemy też przygotować oryginalny chłodnik. W wersji wytrawnej przyrządzimy go przez zmiksowanie pozbawionego pestek miąższu arbuza z pomidorem malinowym, ogórkiem zielonym i czerwoną papryką oraz doprawienie całości solą, pieprzem, sokiem z cytryny oraz kilkoma listkami mięty (chłodnik można podać z pokrojonymi w kostkę warzywami, wykorzystanymi do jego przyrządzenia) lub przygotujemy go w postaci aromatycznego gazpacho na bazie ziół, przypraw i warzyw. Chłodnik z arbuza w wersji na słodko przyrządzimy natomiast przez zmiksowanie miąższu owocu z truskawkami i kilkoma liśćmi mięty z dodatkiem soku z cytryny i miodu.
Sałatka z arbuza, ogórka i mięty
Autor: GettyImages Sałatka z arbuza, ogórka i mięty

QUIZ o owocach. Pytania nie tylko o truskawki

Pytanie 1 z 10
Za najbardziej śmierdzący owoc uznano:
Arbuz – król letniego orzeźwienia. Dlaczego warto jeść arbuzy?
Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.
Nasi Partnerzy polecają