Choroby i szkodniki borówki amerykańskiej - objawy i zwalczanie
Borówka amerykańska - objawy i sposoby zwalczania chorób i szkodników, które najczęściej atakują borówkę wysoką. Choroby i szkodniki borówki amerykańskiej: opis. Sprawdź, co mogło zaatakować uprawę borówki amerykańskiej w twoim ogrodzie.
Autor: GettyImages
Borówka amerykańska lubi stanowiska słoneczne, ciepłe i zaciszne
Spis treści
- Choroby borówki fizjologiczne - gdy brakuje danego składnika pokarmowego
- Choroby borówki infekcyjne - jak rozpoznać choroby borówki amerykańskiej?
- Zapobieganie chorobom borówki amerykańskiej
- Jakie szkodniki atakują borówkę amerykańską?
- Szkodniki glebowe atakujące borówkę amerykańską
- Zwalczanie szkodników glebowych borówki
- Popularne szkodniki ogrodowe atakujące borówkę
- Szkodniki typowe dla borówki amerykańskiej
- Naturalne preparaty do zwalczania szkodników borówki amerykańskiej
Borówka amerykańska (Vaccinium corymbosum) uprawiana w ogrodach rzadko kiedy bywa atakowana przez choroby i szkodniki. Choroby na borówce amerykańskiej najczęściej pojawiają się w wyniku nieodpowiednich warunków, niewłaściwej pielęgnacji oraz sprzyjającej infekcjom pogody. O ile na ostatni czynnik nie ma się wpływu, o tyle warto zadbać o optymalne stanowisko dla krzewów i regularnie wykonywać najważniejsze zabiegi pielęgnacyjne. Duże znaczenie ma utrzymanie prawidłowego, niskiego pH (3,8-4,8) oraz zrównoważone dokarmianie nawozami dla roślin kwasolubnych. Borówka amerykańska nie ma dużych wymagań pokarmowych i łatwo ją przenawozić, dlatego najlepiej stosować przeznaczony dla niej nawóz mineralny.
Warto poznać objawy najczęściej występujących chorób borówki amerykańskiej.
Choroby borówki fizjologiczne - gdy brakuje danego składnika pokarmowego
Borówka amerykańska w porównaniu z innymi popularnymi krzewami owocowymi ma dość niewielkie wymagania pokarmowe. Niestety nie wpływa to na łatwość nawożenia. Powodem jest nie tylko specyficzne środowisko uprawy (kwaśna gleba), ale także płytki system korzeniowy. Dlatego warto łączyć kilka rodzajów dokarmiania borówki: doglebowe, dolistne oraz fertygację (nawozy rozpuszczone w wodzie aplikowane w czasie podlewania). W przypadku niedoboru poszczególnego pierwiastka (lub pierwiastków) pojawiają się choroby fizjologiczne. Na szczęście zwykle są odwracalne - roślinie należy po prostu dostarczyć czynnik, którego brakuje.
- N (azot) - przy niedoborze na najstarszych liściach borówki występuje chloroza. Młode przyrosty mogą czerwienieć. Krzewy słabo rosną, a plony są niewielkie.
- K (potas) - przy braku potasu dochodzi do zasychania wierzchołków pędów. Na liściach borówki występują nekrozy i brązowe plamki. Owoce są drobne.
- P (fosfor) - liście drobnieją, ale zachowują naturalną barwę. Niedobór fosforu występuje rzadko - w skrajnych przypadkach.
- Mg (magnez) - do niedoboru magnezu może dojść w czasie długo utrzymujących się susz lub przy intensywnym nawożeniu potasem. Widoczne objawy to chloroza starszych liści, ale nie na całej powierzchni tylko pomiędzy nerwami.
Choroby borówki infekcyjne - jak rozpoznać choroby borówki amerykańskiej?
Najgroźniejsze choroby borówki amerykańskiej wywoływane są głównie przez grzyby i organizmy grzybopodobne, rzadziej przez bakterie i wirusy.
- Zgorzel pędów borówki amerykańskiej
Dość częstym problemem w uprawie borówki amerykańskiej, powodującym duże straty, jest zgorzel pędów borówki amerykańskiej. Na pędach jednorocznych i dwuletnich (zwłaszcza w dolnej części) występują nekrozy z purpurową obwódką. Kora z czasem staje się srebrzystoszara i pęka. Pędy zamierają. Obecnie nie ma zarejestrowanego, w pełni skutecznego środka na zgorzel pędów. Najważniejsza jest profilaktyka.
- Antraknoza borówki
Ilość i jakość plonu może drastycznie spaść jeśli krzewy zostaną porażone przez antraknozę borówki. Charakterystyczne objawy są widoczne na dojrzewających owocach - to drobne, ciemne plamy. Z czasem owoce gniją, choroba przenosi się także na inne organy rośliny, np. pędy i liście, na których rozwijają się plamy o różnym kształcie – od drobnych, brązowych do dużych, czarnych. Zainfekowane części trzeba usunąć i spalić, a borówkę potraktować fungicydem (np. Polyversum, Switch).
- Brunatna zgnilizna owoców (monilioza)
Kolejna groźna grzybowa choroba (na szczęście występująca rzadko) to brunatna zgnilizna owoców (monilioza). W wyniku porażenia owoce zasychają (tworzą się z nich tzw. mumie) jeszcze przed dojrzeniem. Dodatkowo może dochodzić do brązowienia pędów i kwiatów borówki. Na chorobę nie ma odpowiedniego preparatu, najważniejsze jest wykonywanie działań ochronnych (np. utrzymanie czystości w przydomowym sadzie).
- Szara pleśń na borówce
W deszczowych sezonach borówka amerykańska może być intensywnie porażana przez szarą pleśń. Choroba grzybowa występuje na wszystkich organach. Na liściach i pędach występują nekrotyczne plamy, kwiaty brązowieją (i z czasem zasychają), a owoce gniją, po czym opadają. Na intensywnie porażonych fragmentach pojawia się gruba, pylista, szarawa grzybnia. Szarą pleśń zwalcza się z użyciem fungicydów (np. Switch, Rovral Aquaflo, Polyversum).
- Mączniak rzekomy i mączniak prawdziwy na borówce
Do mniej groźnych, ale często pojawiających się chorób borówki amerykańskiej należą: mączniak rzekomy i mączniak prawdziwy. Zwykle objawy mają postać jasnych, mączystych nalotów na liściach. Obie choroby można zwalczać z użyciem powyżej wymienionych środków ochrony roślin.
- Biała plamistość liści borówki
Biała plamistość liści borówki występują głównie na liściach w postaci drobnych plam, w środku biało-szarych i otoczonych czerwono-brunatną obwódką. Na powierzchni plam tworzą się drobne, ciemne owocniki. Silnie porażone liście borówki przedwcześnie zamierają i opadają. Ta choroba może pojawiać się także na pędach i owocach borówki amerykańskiej (znacznie rzadziej).
Zapobieganie chorobom borówki amerykańskiej
Obecnie jest niewiele środków ochrony roślin zarejestrowanych do zwalczania chorób w uprawie borówki amerykańskiej, dlatego bardzo ważna jest profilaktyka. Pędy, liście lub owoce borówki amerykańskiej z objawami chorób należy usuwać i palić. Pędy borówki należy wycinać poniżej objawów rozwoju choroby, do zdrowej tkanki.
Przeczytaj też:
Jakie szkodniki atakują borówkę amerykańską?
Szkodniki zagrażają głównie borówce amerykańskiej uprawianej na większych areałach. W uprawie kilku krzewów w przydomowym ogrodzie występują rzadziej, chociaż nie można ich wykluczyć. Jednocześnie wciąż należy walczyć z owadami i roztoczami wszystkożernymi, atakującymi różne grupy roślin, w tym krzewy borówki. Szkodniki mogą powodować szkody na borówce na różnych etapach wzrostu – właściwie już od momentu posadzenia. Nasilone gradacje najczęściej obserwuje się na krzewach osłabionych przez choroby lub niewłaściwie pielęgnowanych. Nie jest to jednak regułą, problem może wystąpić także na okazach zdrowych, zadbanych. Duże znaczenie ma też miejsce usytuowania działki – zazwyczaj w pobliżu lasu i nieużytków zachodzi większe ryzyko wystąpienia szkodników.
- Sprawdź też: choroby malin i jeżyny: objawy i zwalczanie
Szkodniki glebowe atakujące borówkę amerykańską
Dużym zagrożeniem, w dodatku niewidocznym, mogą być dla borówki szkodniki glebowe. Przede wszystkim są to pędraki i drutowce, obgryzające korzenie i korę z szyjki korzeniowej. Objawy są dość trudne do rozpoznania – krzewy borówki są osłabione, wolniej rosną i stają się podatne na choroby. Więdnięcie borówki występuje raczej w skrajnych przypadkach. Problemem mogą być także chorobotwórcze nicienie glebowe – zwłaszcza na działkach długo i intensywnie użytkowanych w monokulturze.
Zwalczanie szkodników glebowych borówki
Na szkodniki glebowe można zastosować Dursban (jeszcze przed posadzeniem). Z reguły jednak szkodniki glebowe zwalcza się agrotechnicznie. Dobrym sposobem jest dokładne przekopanie gleby przynajmniej na głębokość szpadla (przykładowo - najwięcej pędraków występuje w wierzchniej warstwie do 30 cm). Zdrowotność (i żyzność) podłoża można zwiększyć uprawiając wcześniej rośliny fitosanitarne (np. grykę, nostrzyk). Nicienie skutecznie zwalcza się sadząc, np. w międzyrzędziach, popularną roślinę rabatową - aksamitkę.
Popularne szkodniki ogrodowe atakujące borówkę
Z powszechnych szkodników borówce mogą zagrażać mszyce i przędziorki. Pierwsze z nich wydzielają lepką spadź przyczyniającą się do występowania chorób grzybowych. Żerują na liściach i młodych pędach borówki powodując ich deformację. Natomiast przędziorki łatwo poznać po charakterystycznej drobnej, pajęczynce. Powodują podobne szkody. Ich występowaniu sprzyja gorące lato i długo utrzymująca się susza. Szkodniki można zwalczyć stosując m.in. Calypso.
Szkodniki typowe dla borówki amerykańskiej
Na krzewach borówki czasem pojawia się pryszczarek borówkowiec. To mała muchówka o długości ciała dochodzącej do 15 mm. Jej larwy żerują na wierzchniej stronie blaszki liściowej, powodując skręcanie i zasychanie brzegów. Silnie uszkodzone liście i wierzchołki pędów zasychają. Z konsekwencji wzrost i plonowanie roślin jest osłabione. Pryszczarka można zwalczać wykonując zabiegi ochronne przed mszycami. Zwykle termin przypada od końca fazy kwitnienia do końca fazy dojrzewania owoców borówki. Skuteczne środki ochrony to m.in. Calypso i Mospilan.
Jeśli liście borówki są zwinięte wzdłuż nerwu, to może być oznaka wystąpienia zwójek. Żarłoczne larwy żerują wewnątrz w bezpiecznych, osłoniętych kryjówkach. Pierwsze objawy najczęściej widoczne są w maju lub na początku czerwca. Szkodniki można zwalczać tak jak powyżej.
Przeczytaj też:
Różnorodne objawy towarzyszą pojawieniu się szpeciela pąkowego. To osłabienie wzrostu, opadanie zawiązków, deformacja owoców borówki i pojawianie się na nich chropowatej skórki. Szpeciela – o ile nie występuje w dużej liczbie – nie zwalcza się chemicznie. Raczej nie powoduje dużych szkód.
Większe znaczenie dla plonu borówki amerykańskiej ma żer piędzika przedzimka. Jego larwy – gąsienice – wiosną pojawiają się na liściach (powodując gołożer) oraz kwiatach (uszkadzając pręciki i słupki). Piędzika należy likwidować po zauważeniu przy użyciu Spintor lub Mospilan.
Na kwiatach (a także najmłodszych liściach borówki) żeruje także wciornastek ryżówek. Jego „działalność” polega na zmniejszeniu ilości zawiązków i deformacji owoców. Zwalcza się go z użyciem preparatów Karate Zeon lub Mospilan.
Naturalne preparaty do zwalczania szkodników borówki amerykańskiej
W uprawie przydomowej borówki amerykańskiej chemię można zastąpić stosując ekologiczne preparaty dostępne w sklepach oraz środki domowej roboty (preparaty z szarego mydła, gnojówki z pokrzywy itp.). W takim wypadku zabiegi trzeba przeprowadzać częściej, ale ciecze są przyjazne środowisku. Można też sięgnąć po gotowe naturalne preparaty:
- Antifung – powstał na bazie biohumusu, niszczy liczne choroby grzybowe;
- Promanal – zawiera olej parafinowy, należy go stosować w lutym, niszczy stadia zimujące szkodników;
- Spruzit – zawiera wyciąg ze złocienia, zwalcza larwy szkodników, jest nieszkodliwy dla pszczół, szybko się rozkłada pod wpływem światła i tlenu.
Przeczytaj też:
- Nawożenie borówki amerykańskiej na wiosnę - czym i jak nawozić borówkę amerykańską?
- Rozmnażanie borówki amerykańskiej - jak rozmnażać borówkę wysoką przez sadzonki i odkłady
