Cięcie drzew i krzewów - rodzaje cięcia. Cięcie pielęgnacyjne, korygujące, formujące, odmładzające

2021-02-26 8:52

Prawidłowe cięcie drzew i krzewów formuje ich korony i pobudza kwitnienie. Poznaj rodzaje cięcia - zobacz na czym polega cięcie krzewów pielęgnacyjne, cięcie korygujące, cięcie krzewów i drzew formujące i odmładzające.

Cięcie dereni
Autor: GettyImages Cięcie pielęgnacyjne polega na usunięciu wszelkich suchych, uszkodzonych i chorych pędów. Wykonuje się je zazwyczaj wiosną

Wiosenne cięcie drzew i krzewów nie jest corocznym obowiązkiem właściciela ogrodu. Cięcie jest konieczne, jeśli chcemy, aby drzewa i krzewy w ogrodzie wyglądały zdrowo, obficie kwitły i owocowały. Nie należy ciąć wszystkich drzew i krzewów w jednakowy sposób, bo różnią się wrażliwością, porą zawiązywania pąków i kwitnienia oraz pokrojem charakterystycznym dla danego rodzaju, gatunku i odmiany. Pamiętajmy też, że im drzewa i krzewy są młodsze, tym lepiej regenerują się po cięciu, i że lepiej usunąć wiele młodych cienkich pędów niż grube gałęzie czy stare duże konary.

Cięcie drzew i krzewów - rodzaje cięcia

  • Cięcie pielęgnacyjne polega na usunięciu wszelkich suchych, uszkodzonych i chorych pędów. Wykonuje się je zazwyczaj wiosną, gdy rośliny rozpoczynają wegetację i można już rozpoznać, które pędy są w złym stanie.
  • Cięcie korygujące przeprowadzamy, jeżeli chcemy ograniczyć wielkość korony lub skrócić pędy zbyt wybujałe, wyrastające poza jej obrys, co pozwala utrzymać zwartą i regularną formę. Warto też usuwać pędy wrastające do wnętrza korony czy krzyżujące się i powodujące otarcia kory. Zabiegi te można wykonywać już od lutego, zwłaszcza że w okresie bezlistnym łatwiej ocenić konstrukcję korony.
  • Cięcie formujące polega na skracaniu zeszłorocznych lub tegorocznych przyrostów dla nadania krzewom i drzewom odpowiedniego kształtu, zagęszczenia korony i wywołania obfitego kwitnienia. Krzewy o ozdobnych kwiatach pojawiających się na ubiegłorocznych pędach (forsycja, pigwowiec, migdałek trójklapowy) tniemy po przekwitnięciu. Te, których kwiaty pojawiają się na pędach tegorocznych (budleje, tawuły japońskie, hortensje bukietowe, wrzosy oraz wrzośce kwitnące latem) – wczesną wiosną tuż po rozpoczęciu wegetacji. Pędy skracamy o 1/3 lub nawet 1/2.
Przycinanie krzewów ozdobnych kwitnących późną wiosną i latem
  • Cięcie odmładzające krzewów można wykonywać co kilka lat, a polega ono na usunięciu najstarszych pędów i skróceniu pozostałych do 20-40 cm nad ziemią. Przeprowadza się je u gatunków niewymagających corocznego cięcia (magnolie, lilaki pospolite, oczary, jabłonie rajskie, azalie). Jeśli krzew jest mało rozgałęziony, można postąpić radykalnie i wykonać cięcie tuż nad ziemią. Trzeba jednak pamiętać, że wtedy krzewy o kwiatach pojawiających się na pędach wieloletnich w najbliższym sezonie nie zakwitną.
  • Cięcie odmładzające drzew polega na usunięciu konarów niemal u nasady. Zabieg można przeprowadzić jedynie u gatunków szybko rosnących, jak wierzby czy morwa, które po radykalnym cięciu łatwo wypuszczają nowe pędy. Drzewo traci charakterystyczny pokrój, a korona zostaje znacznie zredukowana. Próby ogławiania innych drzew (lipy, klony) prowadzą do ich trwałego oszpecenia.
  • Cięcie zagęszczające krzewy wykonuje się pierwszej wiosny po posadzeniu (również wtedy, gdy krzew został posadzony jesienią). Tniemy nisko, tak aby na pędach pozostawało trzy-pięć oczek. Dzięki temu młode krzewy rozgałęzią się od samego dołu i utworzą ładną zwartą bryłę.

Cięcie dużych drzew

Silne cięcie dużych drzew jest złem koniecznym. Im więcej wytniemy konarów i grubych gałęzi drzewa, tym większy szok ono przeżyje. Ponieważ będzie dążyło do odbudowy utraconej części korony i zabliźnienia ran, zużyje na to znaczną część pozyskanych substancji odżywczych. Stanie się słabsze, a zatem bardziej podatne na choroby i działanie szkodników, gorzej też będzie znosić suszę. Przy tym nowe pędy wyrastające po silnym cięciu są słabiej związane z drzewem i łatwiej się odłamują, a rany po usuniętych konarach stają się drogą dla patogenów chorobowych. Zdarza się jednak, że cięcie jest niezbędne. Kiedy? Po  pierwsze, jeśli stwierdzimy, że gałęzie są suche lub uszkodzone, bo jeśli się złamią podczas silnego wiatru czy pod ciężarem śniegu, spadając, mogą zagrozić naszemu bezpieczeństwu, a przy tym nie wyglądają estetycznie. Po drugie, jeśli trzeba ograniczyć zasięg korony lub odciążyć jedną stronę pochylonego drzewa przez usunięcie konarów.

Długowieczne drzewa do ogrodu. Które drzewa żyją najdłużej? >>>

Formowanie korony młodych drzew

Inaczej jest z drzewami młodymi. Dobrze znoszą cięcie, więc warto to wykorzystać i przez kilka sezonów po posadzeniu formować stopniowo ich korony. Dzięki temu po latach będą miały ładny pokrój i konary ułożone pod dużym kątem. Zmniejsza to zagrożenie wyłamywaniem pod wpływem śniegu czy dużej masy mokrych po deszczu liści.

Przeczytaj też:

Cięcie forsycji. Kiedy i jak należy ciąć forsycję >>>

Bez lilak – cięcie. Kiedy i jak ciąć krzewy bzów >>>

Cięcie iglaków – rodzaje i terminy cięcia iglaków >>>

Warto wiedzieć

Nie należy ciąć roślin zimą

Cięcie orzechów, orzeszników, klonów, kasztanowców, wiązów, winorośli i aktinidii zimą i na przedwiośniu powoduje wyciekanie soków z powstałej rany. Dlatego, jeśli zabieg ten jest niezbędny, najlepiej przeprowadzać go w okresie wegetacji. Trzeba jednak pamiętać, że pozbawienie rośliny kilku ulistnionych gałęzi spowoduje zmniejszenie produkcji asymilatów (substancji koniecznych do rozwoju rośliny, a powstających w wyniku fotosyntezy w komórkach zawierających zielony barwnik – chlorofil). Konsekwencją tego będzie osłabienie rośliny (im większa była gałąź, tym poważniejsze) powodujące zwiększoną podatność na choroby.

Sprawdź swoją wiedzę o kwitnących krzewach! Rozpoznaj je wszystkie

Pytanie 1 z 8
Krzew na zdjęciu to...
janowiec
Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.