Z czego zrobić taras?
Wybór materiału na taras wbrew pozorom nie zależy tylko od jego właściwości i walorów estetycznych. Równie istotne są położenie tarasu na elewacji, jego wielkość i kształt. Z czego można zrobić taras?
Autor: Piotr Mastalerz
We współczesnych projektach trudno sobie wyobrazić dom bez tarasu. Taras pełni funkcję letniego salonu, jadalni, a niekiedy nawet kuchni. Korzystamy z jego uroków z przyjemnością, bo z jednej strony to miejsce, z którego blisko do domu, a z drugiej – daje radość przebywania w pobliżu ogrodu. Aby w pełni cieszyć się tym letnim salonem, warto zwrócić uwagę na przemyślany wybór odpowiedniej nawierzchni. Zależy on od tego, czy taras jest zadaszony, czy też znajduje się pod gołym niebem, wpływ na dobór materiału ma także wysokość, na jakiej posadowiono taras. Posadzka powinna być również dopasowana do miejsca położenia tarasu i jego powiązania z bryłą budynku.
Taras z dachem czy bez
Wybierając projekt, warto zwrócić uwagę, czy taras jest zadaszony, czy też nie. Istotna jest forma zadaszenia – zależy od niej sposób użytkowania tarasu i wybór materiału na posadzkę. Na tarasie osłoniętym całkowicie wysuniętym okapem lub odrębnym daszkiem nawierzchnia jest mniej narażona na intensywne opady, zwłaszcza jeżeli z boku jest dodatkowo zabezpieczona balustradą lub pergolą. Jednak zadaszenie nie uwalnia tarasu od opadów – wiatr wwiewa pod dach śnieg i zacinający deszcz.
Na tarasach położonych od południa lub zachodu, gdzie mimo zacienienia dociera dużo słońca, nawet zmoczona deszczem lub śniegiem posadzka szybko wysycha. Można więc sięgnąć po nawierzchnie z kamienia, takiego jak piaskowiec, wapień czy marmur, które w miejscach wilgotnych mniej się sprawdzają. Należy jednak pamiętać, że wykonana z zimnych materiałów i pozbawiona światła posadzka będzie zimna. Cieplejsze będzie drewno – można użyć egzotycznego lub mniej odpornego na wilgoć drewna sosnowego albo świerkowego. Jeśli zacieniamy taras od północy lub wschodu, naturalny cień, jaki stwarza dach, pogłębia brak dopływu światła słonecznego. Położenie tam materiału mniej odpornego na wilgoć jest ryzykowne. Głęboki cień w połączeniu z zalegającym śniegiem lub wodą może sprawić, że drewno czy kamień będą słabo wysychały i mogą pojawić się na nich glony lub mech. Trzeba pamiętać, że pod wpływem wilgoci łatwiej się niszczy fuga między płytkami.
Poza tym taras osłonięty dachem ogranicza dostęp światła, a to powoduje, że może się wydawać mroczny. Można rozjaśnić go kolorem materiału. Wybierając materiał w jasnych barwach, zadbajmy, aby robił on wrażenie naturalnego – nawet płytki powinny przypominać fakturą lub wzorem jasny kamień, a nie nawierzchnię na wysoki połysk, która pasuje raczej do salonu lub łazienki.
Jeśli zadaszony taras ogranicza dopływ naturalnego światła do wnętrz, lepiej zdecydować się na częściowe zadaszenie. Sprawdza się w miejscach, w których przebywamy najdłużej – w części jadalnej ze stołem, tam, gdzie stoi grill czy kominek. Ciekawym rozwiązaniem jest wyłożenie takiej strefy innym materiałem, na przykład zastosowanie łatwych do czyszczenia płytek. Pełen światła i słońca będzie taras nieosłonięty dachem i wysunięty poza bryłę domu. Może być on jednak narażony na nadmierne nasłonecznienie, a tym samym nagrzewanie. Dlatego lepiej zastosować na jego posadzce drewno. Trzeba jednak pamiętać, że większość gatunków drewna zmienia barwę pod wpływem promieni UV. Materiałami, które mimo działania słońca nie płowieją ani nie ciemnieją, są płytki ceramiczne i betonowe oraz kamień. Akumulują one ciepło i w letnie upalne dni trudno chodzić po nich boso w otwartej przestrzeni niezadaszonego tarasu. W takich miejscach warto zamontować osłony, na przykład markizy.
Taras wysoko czy nisko
Położenie tarasu względem gruntu ma nie tylko wpływ na sposób jego użytkowania i komunikację między domem a ogrodem, ale też na wybór materiału na jego nawierzchnię. W domach podpiwniczonych taras wyniesiony jest nad ziemię dosyć wysoko, bo nawet od 1,5 do 2 m. Najczęściej jest usytuowany nad fragmentem piwnicy, garażu lub posadowiony na usypanej skarpie. Położony wysoko jest bardziej związany z przestrzenią domu niż ogrodu – w naturalny sposób staje się przedłużeniem wnętrz. Dlatego warto zastosować na nim taki sam materiał, jakim jest wyłożona podłoga w pomieszczeniach otwartych na taras, jest wtedy ich przedłużeniem. Śmiało można użyć egzotycznych gatunków drewna, którymi chętnie wykłada się też domowe podłogi, na przykład ipe-lapacho czy tek. Stosując płytki, należy uważać na kolor – nieharmonizujące z przyrodą mogą stworzyć dysonans w naturalnym otoczeniu. Można posłużyć się płytkami z tej samej kolekcji i zróżnicować je kolorystycznie. Warunek jest jeden – musi to być kolekcja płytek mrozoodpornych. Ciekawym rozwiązaniem jest połączenie na tarasie dwóch materiałów – dominującym może być drewno, a kamień lub płytki, którymi wyłożymy schody, akcentem wtopionym w drewnianą posadzkę.
Taras w domach niepodpiwniczonych znajduje się tuż nad ziemią. Materiał, którym zostanie wyłożony, powinien podkreślić bliskość ogrodu – warto pokusić się o materiały, które będą użyte do wykańczania innych ogrodowych elementów: ścieżek, altan, murków czy pergoli. Dlatego najlepiej użyć kamienia, drewnianych desek, klinkieru bądź betonowych płytek.
Powierzchnia tarasu
Taras jest najczęściej powiązany z salonem, ale coraz więcej jest projektów, które łączą z nim inne pomieszczenia. Przyjemnie wyjść na taras z poranną kawą prosto z kuchni, sypialni lub łazienki. Taką możliwość stwarzają rozległe tarasy ciągnące się przez długość całej elewacji. Duży taras wykonany z tego samego materiału może się wydawać monotonny. Aby jego płaszczyzna nie robiła wrażenia boiska, można ją podzielić kolorystycznie, materiałowo, wzorem lub fakturą. Zazwyczaj taki taras daje możliwość zróżnicowania funkcjonalnego, wydzielenia części stołowej i wypoczynkowej z kominkiem ogrodowym. Coraz częściej jest też aranżowana strefa przygotowania posiłków ze stacjonarnym grillem lub kącik dziecięcy z piaskownicą. Idealnym materiałem do takich zabiegów są płytki ceramiczne i kamienne. Łatwo dobrać elementy zróżnicowane pod względem wielkości, barwy, wzoru lub faktury. Pozwalają one na tworzenie wnętrza w dobrym stylu ciekawych kompozycji w różnych strefach tarasu. Miejsce na stół lub przestrzeń wokół kominka można zaznaczyć efektowną rozetą lub bordiurą. Bardzo efektowne jest ułożenie „dywanika” z kolorowych płytek lub dyskretniej – wydzielenie jej innym sposobem ułożenia tego samego materiału. Można się też pokusić o połączenie dwóch materiałów, zwłaszcza wydzielając drewnem strefę wypoczynkową oraz przestrzeń zabaw dziecięcych. To rozwiązanie nie tylko efektowne i bezpieczne – upadek dziecka na drewno nie będzie tak dotkliwy jak zderzenie z twardymi materiałami. Kamień, płytki ceramiczne lub betonowe sprawdzą się w narażonej na zniszczenie i ogień strefie grillowej lub kominkowej.
Kształt tarasu: geometryczny czy regularny
Moda na proste formy geometryczne i łatwość wykonania nawierzchni sprawiły, że tarasy w kształcie prostokątów są bardzo popularne. Łatwo dostosować do niego
materiały o odpowiednich wymiarach, które podkreślą czystość formy – na przykład deski lub gładkie płytki gresu czy wielkowymiarowe płytki kamienne. Wybierając format płytek, należy zwrócić uwagę na to, by nie trzeba było ich docinać. Warto wybrać płytki z serii modularnej pozwalające łączyć elementy różnej wielkości. Gdy stosujemy deski, dobrze wybrać taki kierunek ich ułożenia, który pozwoli uniknąć połączeń lub zrobić je w mniej widocznych miejscach. Równie ważne jest staranne wykończenie brzegów tarasu. Można je wykonać z innego materiału, który lepiej niż drewno zabezpieczy krawędzie przed zniszczeniem oraz podkreśli kształt tarasu, a równocześnie pozwoli na harmonijne połączenie go z ogrodem.
Aby zatrzeć granice między tarasem a ogrodem, warto zrezygnować z prostych linii i nadać jego obrysowi miękki, bardziej urozmaicony kształt. Ten manewr pozwoli posadzonym wokół tarasu roślinom przeniknąć w jego nawierzchnię. Bardziej naturalnie w takiej scenerii będą wyglądały elementy nieregularne lub takie, które można ułożyć w koliste formy. Warto zastosować kostkę kamienną – jej kształty, od małych kawałeczków mozaiki do dużych fragmentów kamienia, stwarzają nieograniczoną liczbę wzorów. Również różnorodna i naturalna gama kolorystyczna pozwala na stworzenie naturalnie wyglądających kompozycji. Krzywoliniowy taras można też wyłożyć drewnianymi panelami o niewielkich wymiarach, na przykład 50 x 50 cm.
