Światło, które wabi owady [Porada eksperta]

2013-01-10 13:10

Czy światło lamp metalo-halogenowych wabi owady?

Stanisław Ignatowicz
Radzi: Stanisław Ignatowicz

Od 1974 r. pracuje w Katedrze Entomologii Stosowanej SGGW i zajmuje się szkodnikami, ich życiem i metodami zwalczania. Preferuje metody biologiczne, mechaniczne, fizyczne, biotechniczne, a stosowanie chemicznych środków ochrony roślin uważa za ostateczność w najbliższym otoczeniu człowieka.

Na światło owady reagują różnie. Część owadów, np. karaczany, światło odstrasza, a inne (np. ćmy) są do niego wabione, nawet ze znacznych odległości. Gdy stosujemy oświetlenie zewnętrzne obiektów, aby zapewnić bezpieczeństwo na ulicy i przy budynkach, co jest szczególnie ważne w środowisku zurbanizowanym, tym samym zwiększamy liczbę owadów na ulicy i przy oświetlonych budynkach. Nocą różne owady są wabione do źródła światła, a po czasie są liczne martwe owady wokół drzwi i okien, zwiększa się liczebność pająków i innych drapieżców przy źródle światła, a w końcu więcej owadów może wtargnąć do budynków. Największe zagrożenie jest w okresie letnim, ale może trwać do późnej jesieni, jeśli owady są aktywne. Światło wabi różne zwierzęta do środowiska, w którym zwykle one nie występowały. Światło wabi mrówki, stąd przy oświetlonych budynkach są one liczniejsze niż były przedtem. Światło wabi ćmy, do miejsc, w których nie występowały. Za ćmami pojawiają się nietoperze. Nietoperze gnieżdżą się częściej w miastach, gdzie jest pod dostatkiem pokarmu, łatwego do zdobycia. Światło zakłóca zdolność ciem do unikania nietoperzy. W pobliżu lampy zachowują się tak, jakby ogłuchły i zapomniały o swojej obronnej strategii. Niektóre muchówki, ćmy, prostoskrzydłe, komarnice, mrówki i inne latają nocą, szczególnie podczas nocy księżycowej, i używają światła do orientacji; oświetlenie budynków i ogrodów zakłóca im orientację w terenie. Latarnie uliczne i oświetlenie budynków mają wpływ na obecność szkodników i ich drapieżców oraz na ich geograficzne rozprzestrzenienie się w środowisku miejskim. Nowoczesne oświetlenie wabi owady bardzo skutecznie. O tym decydują następujące czynniki: jaskrawość światła, spektrum barwy (UV?) i wydzielane ciepło z urządzeń świetlnych. Owady reagują na światło od 300-400 nm (bliskie UV) do 600-650 nm (pomarańczowe). Zjawisko to wykorzystujemy w pułapkach świetlnych – lampach owadobójczych, które wydzielają UV, a także w lampach ogrodowych, które świecą na pomarańczowo, który kolor owady nie widzą lub widzą słabo. Zwykłe żarówki wydzielają światło widzialne do środkowego zakresu UV, a nocą niebiesko-zielony składnik światła najsilniej wabi owady. Lampy rtęciowe dają jaskrawe światło z odcieniem niebieskim, bogate w UV. Owady bardzo silnie reagują na to światło. Natomiast lampy sodowe wytwarzają światło o wyraźnym żółtym zabarwieniu: głównie jeden zakres fali i nieznaczna ilość UV. Owady nie są silnie przyciągane do tego źródła światła. ZALECENIA: 1. Z czasem przy źródle światła gromadzi się dużo martwych owadów. Owady te należy systematycznie zbierać, gdyż martwe owady przyciągają inne szkodniki: skórnikowate, gryzki, roztocze, … . Szkodniki z zewnątrz mogą przedostać się do obiektu i zaatakować produkty przechowywane; 2. Należy też usuwać żywe owady przyciągają organizmy drapieżne: pająki, biegacze, szerszenie, … Nie zawsze przedostają się do obiektu, ale mogą być dokuczliwe; 3. Właściwie używać oświetlenia zewnętrznego. W tym celu należy wprowadzić zmiany w oświetleniu budynku i ogrodu. Nie używać „białego” oświetlenia w odległości 15 m od budynku, a zastosować żarówki „sodowe”, które są mniej atrakcyjne dla owadów. „Rtęciówki” są tańsze, ale koszty eksploatacji sodowych niższe. Aby żywe owady nie gromadziły się w pobliżu oświetlenia, należy tylko stosować światło „pomarańczowe”; 4. Świecące (oświetlone) znaki firmowe lub reklamowe nie umieszczać na budynku, ale na słupach z dala od budynku. Do oświetlenia powierzchni nadają się również „sodowe” na słupach; 5. Zmienić „rtęciówki” na „sodowe” lub „pomarańczowe”, albo żarówki rtęciowe, które dają dużo UV, umieścić nawet 50–60 m od budynku, aby odciągnąć owady nocne od obiektu. Do "rtęciówek" zaliczam lampy metalo-halogenowe, produkujące znaczne ilości UV.

Inne porady tego eksperta

Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.